Vecihi Hürkuş’un 121. Yaş Günü
Ertem EÄŸilmez’in yönetmenliÄŸini yaptığı 1977 yapımı ‘Gülen Gözler’, Türk sinemasının en sevilen filmlerinden biridir. Vecihi karakterindeki Åžener Åžen’in, AyÅŸen Gruda’ya kavuÅŸmak için evlerinin üzerinden uçakla geçmesi ve her seferinde büyük zararlara yol açması, sevdiÄŸi kızın babasından izin alma çabaları gibi eÄŸlenceli ve komik sahneleri olan filmi bilmeyen yoktur. Ancak, Vecihi adının, uçuÅŸ tarihimizin en önemli isimlerinden olan, 1. Dünya savaşına katılan ve ilk uçak düşüren Türk pilotu olarak bilinen Vecihi HürkuÅŸ’tan esinlenildiÄŸini birçok insan bilmez. Peki Vecihi HürkuÅŸ aslında kimdir?
Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden olan Vecihi HürkuÅŸ, savaÅŸ pilotu olarak kariyerine baÅŸlamış, Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisidir. 1. Dünya Savaşı’nda girdiÄŸi bir muharebede düşürdüğü Rus uçağı ile uçak düşüren ilk Türk pilotu olmuÅŸtur. Ä°stiklal madalyası ve TBMM tarafından verilen üç takdirname ile ödüllendirilmiÅŸ tek kiÅŸidir.
KurtuluÅŸ Savaşının ilk ve son uçuÅŸunu yapan Vecihi HürkuÅŸ savaÅŸta kazandığı baÅŸarılarla Ä°stiklal madalyası kazandı. 29 yaşında yaptığı Vecihi K6 isimli uçağını bitirdiÄŸinde sertifika almak istedi ancak böyle bir sertifikayı verebilecek bir kurum bulamadı. Uçması yasaklandı, izinsiz uçtu ve uçağına el konuldu. 1930 da ilk Türk sivil uçağı olan Vecihi 14’ü yaptı ancak yine sertifika verilmedi. Uçağı tüm parçalarını ayırıp Ankara’dan trenle Prag’a götürdü ve tekrar birleÅŸtirildi. Uçak Çekoslovakya’da uçuÅŸ izni aldı. Ancak yurda döndüğünde ikinci uçağı da uçuÅŸtan men edildi. Vazgeçmedi. 1932 de ilk Türk Sivil Havacılık Okulu’nu kurdu. Öğrencileri ile birlikte iki uçak daha yaptı ancak maddi imkansızlıklar nedeniyle okulu kapandı. Yani hiçbir baÅŸarı cezasız kalmadı. Yine vazgeçmedi, ne olursa olsun çalışmaya ve öğrencilerine birÅŸeyler öğretmeye devam etti.
16 Temmuz 1969’da Apollo 11 uzay aracı Ay yüzeyine doÄŸru yol alırken Ankara’da Gülhane Askeri Tıp Akademisinde sefalet içinde 73 yaşında vefat etmiÅŸtir.
