Altın Kök (Rhodiola) Bitkisinin Tüm Özellikleri, Faydaları ve Yan Etkileri
İncelediğim birçok gıda takviyesi ürünün içeriğinde karşıma çıkan, Rhodiola bitkisinin ne olduğunu çok merak ettim ve enine boyuna araştırdım.
Araştırdıkça aslında ne kadar çok kişi tarafından merak edilen bir bitki olduğunu gördüm. Mucizevi bir bitki olarak değerlendirilen altın kökü, diğer isimleriyle rhodiola, golden root ya da rose root bakalım neymiş, faydaları ve yan etkileri nelermiş.
Rhodiola bitkisi nedir?
Çin tıbbında ‘hong jing tian’ olarak adlandırılan bu bitki çok sayıda tedavide kullanılmış bir bitkidir. Geleneksel Uzakdoğu ve İskandinav tıbbında çok önemli bir yer tutan rhodiola, son dönemde çok popüler olan ve araştırılan bir bitki haline gelmiştir.
Kuzey yarım kürenin soğuk bölgelerinde yetişen kalın yapraklı bu bitki, altın sarısı renginde ve kesildiğinde gül kokusu yaymaktadır. Daha birinci yüz yılda Yunan doktor Dioskorides ilaç bilimi (De Materia Medica) adlı çalışmasında bitkiden rodia riza olarak bahsetmiştir.
Rusya, Çin, İskandinavya ve daha birçok coğrafyada yüzyıllar boyunca geleneksel tıbbın bir parçası olarak kullanılan ‘rhodiola’ direnç kazanmak, metabolizmayı ve fiziksel dayanıklılığı güçlendirmek için kullanılmaktadır.
Rhodiola ve iyot içeren besin takviyesi için tıklayın;
Bitki sadece gıda takviyelerinde kullanılmakla kalmayıp, sıkılıkla çay olarak da tüketiliyor. Bitkinin köklerinden hazırlanan ‘rhodiola çayı’ grip ve soğuk algınlığı için kullanılıyor. Hatta Çin İmparatorlarının kendi ilaçlarının yapımında Sibirya’dan getirttikleri rhodiola köklerini kullandıkları da bitki ile ilgili bilgiler arasında dikkat çekiyor.
Rhodiola Bitkisinin Faydaları Nelerdir, Nerelerde Yetişir, Hangi Amaçlarlar ve Ne Şekilde Kullanılır?
Rhodiola bitki kökünde adaptojenik özellikleri olan bileşenler bulunmuş. Peki ‘adaptojen’ nedir? Adaptojen, genel olarak vücuda dengeleyici etki yarattığı kabul edilen sağlıklı ürünler olarak tanımlanıyor. Yine son dönemlerde sıkça duyduğumuz ‘ginseng’ örnek olarak verilebilir. Kadınlar için meme şişkinliği ve adet dönemlerindeki kanamalara yaptığı rahatlatıcı etki rhodiolanın en çok bilinen faydalarındandır.
Rhodiola kökü, Rus hekimler tarafından yorgunluk, bitkinlik şikayetlerinde, hafıza sıkıntılarında ve dikkat eksikliklerinde uyarıcı olarak kullanılıyor. Rhodiola Amerika Birleşik Devletlerinde de stresten kaynaklanan dikkatsizliklerde ve kosantrasyonu artırmada kullanılması tavsiye ediliyor.
Rhodiola ve iyot içeren besin takviyesi için tıklayın;
Yetiştiği Coğrafya
Rhodiola bitkisinin anavatanı Avrasya ve Kuzey Amerika’nın soğuk kısımları olarak kabul edilir. Ayrıca Kuzey ve Orta Avrupa’nın dağlarında, güneyde Pirenler’de, İtalyan Alpler’inde ve doğuda Bulgaristan’da da yetişir. Buralardan başka Çin’in kuzeyinde Japonya, Kore, Moğolistan, Kazakistan, Kuzey Amerika, Kanada’nın doğusu, New York, Alaska, Kuzey Karolina ve Rusya’nın çok büyük bir kısmında da bulunan Rhodiola, Rus geleneklerinde şifalı bitkilerin başında yer alır.
Bitkinin ticari üretim Rusya başta olmak üzere, Çin, Finlandiya ve İsveç’te artmakta olup birçok alanda kullanılıyor.
Kullanım Amaçları
‘Rhodiola’ bitkisi;
– Yoğun stres ve tükenmişlik sendromlarında,
– Anksiyete,
– Depresyon,
– Halsizlik, yorgunluk ve bitkinlik şikayetlerinin tedavisinde kullanılıyor.
Rhodiola ve iyot içeren besin takviyesi için tıklayın;
Ayrıca bağışıklık sistemini uyaran ve vücudu güçlendiren rhodiola bitkisi çeşitli hastalıklara karşı korunmak için kullanılıyor.
Yetmişli yıllardan bu yana Rusya ve İskandinavya’da araştırılan Rhodiola bitkisinin sağlık ve zindelik konusunda çok önemli pozitif etkilerinin olduğu doğrulanmış. Yine Rusya’da yapılan bilimsel çalışmalarda rhodiolanın tümörlerin büyümesini yavaşlattığı da görülmüştür.
California Üniversitesi Psikiyatri bölümünün yaptığı çalışmada rhodiolanın anksiyete bozukluğu hastalarında önemli ölçüde gerileme kaydedilmiş. Yapılan araştırmalar, depresyonla mücadelede de oldukça etkili olan rhodiola bitkisinin beyindeki serotonin seviyesini artırdığını göstermiş.
Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?
– Stres seviyesinin azalmasına sebep olur,
– Vücutta antioksidan üretimini artırarak yaşlanma belirtilerini yavaşlatır ve vücudu gençleştirir,
– Daha zinde hissetmeye yardımcıdır,
– Beyin fonksiyonlarının iyileşmesine etki eder,
– Cinsel işlev bozukluklarında etkili olduğu bilinmektedir,
– Kan dolaşımını rahatlatması nedeniyle kalbi güçlendirir ve çeşitli kalp hastalıklarına karşı koruma sağlar,
– Yorgunluk, halsizlik hislerinden kurtulmak için yardımcıdır,
***Düzenli kullanımında baş dönmesi, baş ağrısı, uykuya geçişte güçlük ve ağız kuruluğu gibi yan etkilere neden olabildiği bilinmektedir.
Kullanım Şekli ve Dozu
Piyasada toz şeklinde, tentür ya da kapsül olarak satılmakta.
Çay olarak; 1 çay kaşığı rhodiola kökünü 1 su bardağı kaynamış suda 5 dakika demleyip süzerek tüketilebilir.
Tentür olarak; günde 2 kez 3-5 ml olacak şekilde ve üreticinin talimatlarına uyarak tüketilebilir.
Kapsül olarak; günde 100-500 mg şeklinde alınabiliyor.
Rhodiola ve iyot içeren besin takviyesi için tıklayın;
Uyarılar!
Vücut tarafından iyi tolere edilen Rhodiola bitkisini kullanırken, dozajına dikkat etmeli ve antidepresan ilaçlarıyla birlikte kullanılmadan önce mutlaka doktora danışılarak kullanılmalıdır.
Hamileler ve emziren anneler için herhangi bir araştırma yapılmamış olup güvenilirliği konusunda bir bilgi yoktur. Yine kullanmak isteyenlerin doktorlarına danışmaları gerekmektedir.
Ayrıca doğum kontrol haplarının etkisini bozabilir.
Diyabetik ve tiroid ilaçlarıyla etkileşime girebilir. Herhangi bir ilaç ile kullanımı mutlaka doktorunuza danışarak yapmalısınız.
Kaynaklar;
http://www.mentalhealthamerica.net
https://www.webmd.com
