Kıdem ve İhbar Tazminatı

filicci | 3 Eylül 2016 | Mevzuat | Yorum yapılmamış

Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı, aynı işverene bağlı olarak bir yıldan uzun süre çalışılması durumunda, belirli koşulları yerine getirerek işten ayrılanlara ödenen tazminattır. Çalışanın istifası veya işveren tarafından haklı nedenlerle iş akdinin feshi dışındaki durumlarda çalışanın çalışma süresine göre kıdem tazminatı ödenir. Bu tutar çalışanın son ay aldığı brüt maaşı üzerinden hesaplanır.

(Her yıl düzenlenen kıdem tazminatı tavan tutarı 2016 yılı 2. Dönem için 4.297,21 TL’dir.)

Örneğin,

Çalışan 8 yıl süre ile çalışmışsa ve son ay brüt maaşı 1.750,00 TL ise 8*1.750,00= 14.000,00 TL’ dir. Bu tutar üzerinden damga vergisi hesaplanacaktır. Damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaz.

Kıdem Tazminatı Ne Zaman Verilir?

Çalışan kendi isteği ile ayrılmıyorsa,
Askerlik nedeniyle işten ayrılıyorsa,
Sağlık veya zorlayıcı sebeplerden dolayı işten ayrılıyorsa,
İşverenin ahlak ya da iyi niyet kurallarına aykırı hareket ettiğini gerekçe göstererek işten ayrılıyorsa,
İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı gerekçe gösterilerek çıkarılması,
Kadın işçilerin evlilik nedeniyle işinden ayrılmak istemesi ve 1 yıl içinde bu durumu evliliği gösteren belge ile işverene sunması,
Emeklilik hakkının kazanılması, gerekli prim ve gün sayısının tamamlanması

* Süre hesaplaması yapılırken dikkat edilmesi gereken bir konu, aynı işverenin farklı iş yerlerinde çalışılıyorsa bu durumda hizmet sürelerinin birleştirilmesi gerekir.

İhbar Tazminatı

İhbar tazminatı, işçinin iş kanunundan doğan hakkıdır. Hizmet akdinin İş Kanununun 13. maddesinde belirtilen esaslara uyulmadan sona erdirilmesi halinde işi terk eden işçi ya da işçinin işine son veren işveren tarafından ödenen tazminattır. Çalışılan süreler göz önünde bulundurularak hesaplanır.

Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz. İhbar tazminatı üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Verilmez?

İşçiye iş yerindeki kıdem süresine göre önceden iş akdinin feshedileceği bildirilmiş ve günlük iki saat süre iş arama izni verilmiş ise, ihbar tazminatı verilmez. İşçinin ölümü, emekli olması, 1475/17-2. bendinde sayılan nedenlerden dolayı iş akdinin bildirimsiz feshedilmesi halinde ihbar tazminatı ödenmesine gerek bulunmamaktadır.

İhbar Tazminatı Süreleri

6 aydan az çalışanlar için 2 hafta,
6 ay ile 1,5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta,
1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta,
3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta

Bu süreler asgari sürelerdir, yapılacak sözleşme ile artırılabilir ancak azaltılamaz. Tarafların anlaşması durumunda hizmet akdi her zaman sona erdirilebilir.

İş Arama İzni

İşveren, çalışana 2-4-6-8 haftalık ihbar süreleri içerisinde yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. Bu süre günde 2 saatten az olamadığı gibi işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu da kullanabilir. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik izin verirse kullandırmadığı süreye ilişkin ücreti işçiye öder. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatında Zamanaşımı

İş Kanunu’ nda da Borçlar Kanunu’ nda da kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için özel bir zamanaşımı süresi belirlenmemiştir.

Uygulamada kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına ilişkin davalar, hakkın doğumundan itibaren, Borçlar Kanunu’nun 125. maddesi uyarınca 10 yıllık zamanaşımına tabi tutulmuştur. 10 yıllık zamanaşımı süresinin başlangıcı olarak, işçi açısından hizmet akdinin feshedildiği tarihtir.

Yaralanılan Kaynaklar

https://www.vergiportali.com/kidemihbarhsp.aspx

http://www.ozdogrular.com/content/view/10446/255/

http://www.muhasebedersleri.com/kurumsal-basvurular/kidem-ihbar-tazminati.html

Bu yazıyı paylaşın!