Vecihi Hürkuş’un 121. Yaş Günü
Ertem Eğilmez’in yönetmenliğini yaptığı 1977 yapımı ‘Gülen Gözler’, Türk sinemasının en sevilen filmlerinden biridir. Vecihi karakterindeki Şener Şen’in, Ayşen Gruda’ya kavuşmak için evlerinin üzerinden uçakla geçmesi ve her seferinde büyük zararlara yol açması, sevdiği kızın babasından izin alma çabaları gibi eğlenceli ve komik sahneleri olan filmi bilmeyen yoktur. Ancak, Vecihi adının, uçuş tarihimizin en önemli isimlerinden olan, 1. Dünya savaşına katılan ve ilk uçak düşüren Türk pilotu olarak bilinen Vecihi Hürkuş’tan esinlenildiğini birçok insan bilmez. Peki Vecihi Hürkuş aslında kimdir?
Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden olan Vecihi Hürkuş, savaş pilotu olarak kariyerine başlamış, Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisidir. 1. Dünya Savaşı’nda girdiği bir muharebede düşürdüğü Rus uçağı ile uçak düşüren ilk Türk pilotu olmuştur. İstiklal madalyası ve TBMM tarafından verilen üç takdirname ile ödüllendirilmiş tek kişidir.
Kurtuluş Savaşının ilk ve son uçuşunu yapan Vecihi Hürkuş savaşta kazandığı başarılarla İstiklal madalyası kazandı. 29 yaşında yaptığı Vecihi K6 isimli uçağını bitirdiğinde sertifika almak istedi ancak böyle bir sertifikayı verebilecek bir kurum bulamadı. Uçması yasaklandı, izinsiz uçtu ve uçağına el konuldu. 1930 da ilk Türk sivil uçağı olan Vecihi 14’ü yaptı ancak yine sertifika verilmedi. Uçağı tüm parçalarını ayırıp Ankara’dan trenle Prag’a götürdü ve tekrar birleştirildi. Uçak Çekoslovakya’da uçuş izni aldı. Ancak yurda döndüğünde ikinci uçağı da uçuştan men edildi. Vazgeçmedi. 1932 de ilk Türk Sivil Havacılık Okulu’nu kurdu. Öğrencileri ile birlikte iki uçak daha yaptı ancak maddi imkansızlıklar nedeniyle okulu kapandı. Yani hiçbir başarı cezasız kalmadı. Yine vazgeçmedi, ne olursa olsun çalışmaya ve öğrencilerine birşeyler öğretmeye devam etti.
16 Temmuz 1969’da Apollo 11 uzay aracı Ay yüzeyine doğru yol alırken Ankara’da Gülhane Askeri Tıp Akademisinde sefalet içinde 73 yaşında vefat etmiştir.
